احادیث تصویری امام امیرالمؤمنین علیه السلام
حدیث شماره :348
امام علی علیه السلام: آفت دوراندیشی و احتیاط، کار از کار گذشتن است!
آفهُ الحَزْمِ فَوتُ الأمرِ
میزان الحکمه، جلد 1، صفحه 182
79
ص: 348
حدیث شماره :349
امام علی علیه السلام: با فرو گذاشتن کارهای بیهوده، خردت کامل می گردد!
بِتَرکِ ما لا یَعنیکَ یَتِمُّ لَکَ العَقلُ
میزان الحکمه، جلد 7، صفحه 538
80
ص: 349
حدیث شماره :350
امام علی علیه السلام :
کسی که قانع باشد، اندوهگین نشود
مَن قَنِعَ لم یَغتَمَّ
میزان الحکمه جلد9 صفحه 583
81
ص: 350
حدیث شماره :351
امام علی علیه السلام :
سبکسری، شرّ به بار می آورد
السَّفَهُ یَجلِبُ الشَّرَّ
میزان الحکمه ج5 ص 324
87
ص: 351
حدیث شماره :352
ایستاده خوابیدن آتش نشان خسته در پلاسکو
امام علی علیه السلام :
در دگرگونیهای احوال وزمانه است که گوهرمردان شناخته می شود
فی تَقلُّبِ الأحْوالِ عُلِمَ جواهِرُ الرِّجالِ
میزان الحکمه ج2ص43
88
ص: 352
حدیث شماره :353
امام علی علیه السلام: مستی، چهار نوع است:
مستی جوانی،
مستی ثروت،
مستی خواب،
و مستی پادشاهی
تحف العقول، ص124
89
ص: 353
حدیث شماره :354
امام علی علیه السلام: بدان خدایی که گنجینه های آسمان ها و زمین به دست اوست به تو اجازه ی دعا داده، و اجابت آن را برعهده گرفته، و تو را فرمان داده که از او بخواهی تا به تو ببخشد، و...
90
ص: 354
حدیث شماره :355
امام علی علیه السلام :
رهایی و نجات در اخلاص است
فی الإخْلاصِ یَکونُ الخَلاصُ
میزان الحکمه ج3 ص 369
91
ص: 355
حدیث شماره :356
امام علی علیه السلام :
به سخنی که کسی بر زبان رانده تا آنجا که برداشت نیکویی می توان از آن داشت، گمان بد مبر
حکمت 360 نهج البلاغه
92
ص: 356
حدیث شماره :357
امام علی علیه السلام:
اندک، همراهِ حساب اندیشی، پابرجاتر از بسیاری است که ریخت و پاش شود
عیون الحکم و المواعظ، ص58
94
ص: 357
حدیث شماره :358
امام علی علیه السلام :
آن که خردش را بر میلش مقدّم بدارد ، تلاش هایش پسندیده می گردد
مَن قَدَّمَ عَقلَهُ عَلی هَواهُ حَسُنَت مَساعیهِ
عیون الحکم والمواعظ ص 455
96
ص: 358
حدیث شماره :359
امام علی علیه السلام: ای پسر آدم، خودت وصیّ خویش در دارایی ات باش، و آنچه می خواهی پس از تو در ثروتت کنند، به دست خود بکن
حکمت 254 نهج البلاغه
03
ص: 359
حدیث شماره :360
امام علی علیه السلام:
زن، گُل است، نه پیشکار. پس در همه حال ، با او مدارا کن، و با وی، به خوبی همنشینی نما تا زندگی ات باصفا شود.
من لا یحضره الفقیه، ج 3، ص 556
04
ص: 360
حدیث شماره :361
امام علی علیه السلام:
کسی که به کارهای گوناگون پردازد، خوار شده، پیروز نمیگردد.
مَنْ أَوْمَأَ إِلَی مُتَفَاوِتٍ خَذَلَتْهُ الْحِیَلُ
حکمت 403 نهج البلاغه
05
ص: 361
حدیث شماره :362
امام علی علیه السلام:
اگر درهای آسمان ها و زمین ها بربنده ای بسته شود آن گاه او تقوا را پیش گیرد خداوند راه نجاتی برایش می گشاید.
نهج البلاغه، قسمتی از خطبه 130
06
ص: 362
حدیث شماره :363
امام علی علیه السلام: بسا کسی که در آغاز شب براو غبطه خوردندو آخر شب عزاداران به سوگش نشستند
رُبَّ... مَغْبُوط فِی أَوَّلِ لَیْلِهِ، قَامَتْ بَوَاکِیهِ فِی آخِرِهِ
حکمت 380نهج البلاغه
09
ص: 363
حدیث شماره :364
امام علی علیه السلام :
چون در سخن گفتن مغلوب شدی، مبادا در سکوتْ کردن مغلوب شوی
إذا غُلِبْتَ علی الکلامِ فإیّاکَ أنْ تُغْلَبَ علی السُّکوتِ
میزان الحکمه ج2 ص385
10
ص: 364
حدیث شماره :365
امام علی علیه السلام :
پیوسته رضایتمند باش تا توانگری و کرامت همواره با تو همراه باشد
اِلزَمِ الرِّضا ؛ یَلزَمکَ الغَناءُ وَالکَرامَهُ
عیون الحکم والمواعظ ، 86
11
ص: 365
حدیث شماره :366
امام علی علیه السلام :
در شگفتم از کسی که گمشده خود را می جوید، امّا خویشتن را گم کرده و آن را نمی جوید!
میزان الحکمه ج 7 ص 163
12
ص: 366
حدیث شماره :367
امام علی علیه السلام :
چیزی را که از عهده انجام آن بر نمی آیی ضمانت نکن
لا تَضمَنْ ما لا تَقِدرُ علی الوَفاءِ بهِ
میزان الحکمه ج6 ص447
16
ص: 367
حدیث شماره :368
امام علی علیه السلام:
نادان به نیرنگ های باطل، فریب می خورد.
میزان الحکمه، ج 8، ص 368
17
ص: 368
حدیث شماره :369
امام علی علیه السلام: زیباییِ زندگی ، قناعت است
میزان الحکمه ج2 ص 253
18
ص: 369
حدیث شماره :370
امام علی علیه السلام :
آرزوها، دیدگان بصیرت را کور می کنند
الأَمانِیُّ تُعمی أعیُنَ البَصائِرِ
بحار الأنوار، ج 78 ص 14
20
ص: 370
حدیث شماره :371
امام علی علیه السلام:
بسا کسی که با تمجیدی که از وی شده فریب خورده است.
رُبَّ مَفتونٍ بحُسنِ القَولِ فیهِ
حکمت 462 نهج البلاغه
22
ص: 371
حدیث شماره :372
امام علی علیه السلام:
برترین ادب آن است که انسان در حدّ خود بماند و از اندازه خویش تجاوز نکند.
میزان الحکمه، ج 1، ص101
23
ص: 372
حدیث شماره :373
امام علی علیه السلام:
با تنهایی دمخورتر باش تا با همنشینان بد!
کُن بِالوَحدَهِ آنَسَ مِنکَ بِقُرَناءِ السَّوءِ
عیون الحکم والمواعظ، ص 391
24
ص: 373
حدیث شماره :374
امام علی علیه السلام:
امیدوارترین مردم به اصلاح نفْس، کسی است که هرگاه بر بدی های خود آگاه شود، در برطرف ساختن آنها شتاب ورزد!
میزان الحکمه، ج 12، ص 335
25
ص: 374
حدیث شماره :375
امام علی علیه السلام:
گوش خود را به خوب شنیدن عادت بده و به سخنانی که شنیدنشان بر اصلاح و پاکی تو چیزی نمی افزاید گوش فرامده!
میزان الحکمه، ج 5، ص 402
26
ص: 375
حدیث شماره :376
امام علی علیه السلام:
زیبا سخن بگویید تا پاسخ زیبا بشنوید!
أجمِلُوا فی الخِطابِ تَسمَعُوا جَمیلَ الجَوابِ
میزان الحکمه، ج 10، ص 207
27
ص: 376
حدیث شماره :377
امام علی علیه السلام :
هر تازه واردی دچار نوعی سرگشتگی است. پس با سخن گفتن به او انبساط خاطر دهید
لِکُلِّ قادِمٍ حَیرَهٌ ، فَابسُطُوهُ بالکلامِ
میزان الحکمه ج 10 ص 202
28
ص: 377
حدیث شماره :378
امام علی علیه السلام :
تو، به ادب خود، ارزش می یابی. پس، آن را با بردباری زینت بخش
إنّک مُقوَّمٌ بأدبِکَ ، فَزَیّنهُ بالحِلْمِ
میزان الحکمه ج 1 ص 98
29
ص: 378
حدیث شماره :379
امام علی علیه السلام :
ریشه سالم ماندن از لغزشها، اندیشیدن پیش از عمل کردن است وسنجیدن پیش ازسخن گفتن
أصلُ السَّلامَهِ مِن الزَّلَلِ الفِکرُ قَبلَ الفِعلِ؛والرَّوِیَّهُ قَبلَ الکلامِ
31
ص: 379
حدیث شماره :380
امام علی علیه السلام :
خوش بینی، اندوه را می کاهد و از افتادن در بند گناه می رهاند
حُسنُ الظَّنِّ یُخَفِّفُ الهَمَّ، و یُنجِی مِن تَقَلُّدِ الإثمِ
خوش بینی یک تصمیم است
33
ص: 380
حدیث شماره :381
امام علی علیه السلام :
کمتر پیش می آید که کسی آزمند لذّت ها شود و به واسطه آنها نابود نشود
قَلَّ مَن غَرِیَ بِاللَّذّاتِ إلاّ کانَ بِها هَلاکُهُ
میزان الحکمه ج13 ص60
34
ص: 381
حدیث شماره :382
امام علی علیه السلام :
هر که از عادتها پیروی کند، به درجات [عالیه ]نرسد
غَیرُ مُدرِکِ الدَّرَجاتِ مَن أطاعَ العاداتِ
میزان الحکمه ج8 ص298
35
ص: 382
حدیث شماره :383
امام علی علیه السلام:
خدا را، خدا را، شکایت به نزد کسی مبرید که اندوه شما نَزُداید و نیازتان برنیاورد
قسمتی از خطبه 104 نهج البلاغه
37
ص: 383
حدیث شماره :384
امام علی علیه السلام:
دل نوجوان مانند زمین خالی است که هر چه در آن افکنده شود، آن را می پذیرد.
قسمتی از نامه 31 نهج البلاغه
38
ص: 384
حدیث شماره :385
امام علی علیه السلام :
در تنگی و سختی است که محبت راستین آشکار می شود
فی الضِّیقِ و الشِّدّهِ یَظهَرُ حُسْنُ المَوَدَّهِ
میزان الحکمه ج2 ص419
39
ص: 385
حدیث شماره :386
امام علی علیه السلام:
هر که دانشش بیشتر از عقل اش باشد، آن دانش وبال او گردد.
مَن زادَ عِلمُهُ عَلی عَقلِهِ کانَ وَبالاً عَلَیهِ
میزان الحکمه ج 8، ص 111
40
ص: 386
حدیث شماره :387
امام علی علیه السلام
خوردن گردو در زمستان، کلیه ها را گرم می کند و سرما را دفع می کند. (کافی ج 6، ص 340)
43
ص: 387
حدیث شماره :388
امام علی علیه السلام: پاداش آن که تو را شادمان کرد آن نیست که اندوهگینش سازی
نهج البلاغه، قسمتی از نامه 31
45
ص: 388
حدیث شماره :389
امام علی علیه السلام:
پایان لذتها، و برجای ماندن تلخی ها را به یاد آورید
أُذْکُرُوا انقِطاعَ اللَّذّاتِ وَبَقاءَ التَّبِعاتِ
حکمت 433 نهج البلاغه
47
ص: 389
حدیث شماره :390
امام علی علیه السلام :
کسی که از او چیزی خواسته می شود، تا وعده ندهد، آزاد است و چون وعده داد، در بند آن است تا آنگاه که به آن وفا کند
نهج البلاغه، حکمت 336
48
ص: 390
حدیث شماره :391
امام علی علیه السلام: در بیان عیب کسی مشتاب، که شاید خداوند گناه او بخشوده باشد، و از گناه کوچکی که خود مرتکب شده ای آسوده خاطر مباش، که شاید به خاطر آن عذاب شوی
49
ص: 391
حدیث شماره :392
امام علی علیه السلام :
بدبخت کسی است که از عقل و تجربه خود بهره نگیرد
قسمتی از نامه 78 نهج البلاغه
50
ص: 392
حدیث شماره :393
امام علی علیه السلام:
ای بسا طمع بیهوده به آرزویی که تحقّق نمی یابد!
رُبَّ طَمَعٍ کاذِبٍ لِأَمَلٍ غائِبٍ
عیون الحکم والمواعظ، ص 267
52
ص: 393
حدیث شماره :394
امام علی علیه السلام:
کار اندکی که آن را ادامه دهی بهتر از کار فراوانی است که از آن خسته و ملول شوی
قَلِیلٌ مَدُومٌ عَلَیْهِ خَیْرٌ مِنْ کَثِیرٍ مَمْلُولٍ مِنْهُ
حکمت 444 نهج البلاغه
55
ص: 394
حدیث شماره :395
امام علی علیه السلام:
مبادا خانواده ات به سبب تو بدبخت ترین مردمان باشند.
لا یَکُنْ أهلُکَ أشقَی الخَلقِ بکَ
نهج البلاغه، قسمتی از نامه 31
57
ص: 395
حدیث شماره :396
امام علی علیه السلام :
گواراترین زندگی، دور افکندن تکلّفات و تشریفات است
أهنَی العَیشِ اطّراحُ الکُلَفِ
میزان الحکمه ج 8 ص 344
61
ص: 396
حدیث شماره :397
امام علی علیه السلام: بر ناملایمات چشم فروبند وگرنه هیچگاه خشنود نباشی!
أغْضِ عَلی القَذی و إلاّ لَم تَرضَ أبدا
حکمت 213 نهج البلاغه
62
ص: 397
حدیث شماره :398
امام علی علیه السلام :
از گذشته های دنیا برای باقیمانده ی آن عبرت آموز، زیرا پاره های دنیا شبیه یکدیگرند
اِعتَبِر بِما مَضی مِنَ الدُّنیا لِما بَقِیَ مِنها ؛ فَإِنَّ بَعضَها یُشبِهُ بَعضا
66
ص: 398
حدیث شماره :399
امام علی علیه السلام :
همانا حقّ سنگین است اما گوارا، و باطل سبک و آسان است اما کشنده
رهی از امید باطل ره آرزو چه پویی؟
که سراب زندگانی به خیال و خواب ماند
67
ص: 399
حدیث شماره :400
امام علی علیه السلام:
بسا گمراهی ای که باآیه ای ازکتاب خدا آراسته شود، همچنانکه دِرهم مسی با روکشی ازنقره آراسته می گردد
المحاسن: ج 1 ص 359
68
ص: 400
حدیث شماره :401
امام علی علیه السلام:
اهل دنیا چون کاروانی باشندکه هنوز بارانداز نکرده، کاروانسالارشان بانگ برمی دارد که بار بندند و بروند
مار است این جهان وجهانجوی مارگیر
وز مارگیر مار برآرد شبی دمار
69
ص: 401
حدیث شماره :402
امام علی علیه السلام :
شتاب کردن در کاری پیش از بدست آوردن توانایی و سستی کردن بعد از به دست آوردن فرصت از نادانی است
قدر وقت اَر نَشِناسَد دل و کاری نکند
بس خجالت که از این حاصل اوقات بریم
70
ص: 402
حدیث شماره :403
امام علی علیه السلام:
اوج نادانی این است که آدمی به نادانی خود ببالد
غایهُ الجَهلِ تَبَجُّحُ المَرءِ بِجَهْلِهِ
تا جهل و غرور را به هم پیوند است!
نادان به گمان خویش دانشمند است!
73
ص: 403
حدیث شماره :404
امام علی علیه السلام :
امکان گناه نیافتن، یکی از نعمت هاست
در زمانی که کنی قصدگناه
گر کند کودکی از دورنگاه
شرم داری، زگنه درگذری
پرده عفت خود را ندری
شرم بادت زخداوندجهان
که بود واقف اسرارنهان
74
ص: 404
حدیث شماره :405
امام علی علیه السلام :
شخص بزرگوار هر گاه به او مهربانی و محبّت شود نرم می شود، ولی فرومایه هر گاه با او به نرمی و ملاطفت رفتار شود سخت می شود
میزان الحکمه ج 10ص90
76
ص: 405
حدیث شماره :406
امام علی علیه السلام :
به گاه برخورداری از نعمت، سرمستی مکن و زمان سختی، ناتوان مباش
لا تَکُن عِندَ النَّعماءِ بَطِراً ، ولا عِندَ البَأساءِ فَشِلاً
بحار ج 33 ص 491
77
ص: 406
حدیث شماره :407
امام علی علیه السلام :
یاد خدا، شادی هر تقوا پیشه ای و لذّت هر اهل یقینی است
ذِکرُ اللّهِ مَسَرَّهُ کُلِّ مُتَّقٍ و لَذَّهُ کلِّ مُوقِنٍ
میزان الحکمه ج 4 ص 218
✅
78
ص: 407
حدیث شماره :408
امام علی علیه السلام :
نادیده گرفتن احسان [دیگران]، منت گذاری زشت آنان را سبب می شود
جُحودُ الإحْسانِ یَحدو علی قُبحِ الامْتِنانِ
میزان الحکمه ج 3 ص 129
80
ص: 408
حدیث شماره :409
امام علی علیه السلام :
خودْ رأی، در پرتگاه خطا و نادرستی فرو می افتد
میزان الحکمه ج 4 ص 347
81
ص: 409
حدیث شماره :410
امام علی علیه السلام :
به کسی که به تو هدیه نمی دهد، هدیه بده
أهدِ إلی مَن لا یُهدی إلَیکَ
میزان الحکمه ج 13 ص17
✅
85
ص: 410
حدیث شماره :411
امام علی علیه السلام :
اگر رازت را پنهان داری، مایه شادی توست ، و اگر آن را فاش سازی، موجب نابودی تو
سِرُّک سُرورُکَ إن کَتَمتَهُ ، وإن أذَعتَهُ کانَ ثُبورَکَ
عیون الحکم والمواعظ : ص 286
86
ص: 411
حدیث شماره :412
امام علی علیه السلام :
شرط همنشینی ، کم کردنِ مخالفت است
شَرطُ المُصاحَبَهِ قِلَّهُ المُخالَفَهِ
عیون الحکم والمواعظ : ص 298
88
ص: 412
حدیث شماره :413
امام علی علیه السلام :
در برابر سفیه بردباری کن، تا یاوران تو علیه او زیاد شود
احلُمْ عنِ السَّفیهِ یَکثُرْ أنصارُکَ علَیهِ
میزان الحکمه ج 5 ص 328
90
ص: 413
حدیث شماره :414
امام علی علیه السلام:
شتابگر فاش کننده[ ی اسرار] نباشید
الکافی : 2 / 225
لا تَکونوا عُجُلاً مَذاییعَ
92
ص: 414
حدیث شماره :415
امام علی علیه السلام :
سرانجامِ دروغ، سرزنش است . سلامت، در راستی است و فرجام دروغ، بدترین فرجام است
تحف العقول ص 84
✅
97
ص: 415
حدیث شماره :416
امام علی علیه السلام :
خردمند، بر کار خود تکیه می کند و نادان ، بر آرزوهایش
العاقِلُ یَعتَمِدُ عَلی عَمَلِهِ ، الجاهِلُ یَعتَمِدُ عَلی أمَلِهِ
عیون الحکم والمواعظ : ص 18
01
ص: 416
حدیث شماره :417
امام علی علیه السلام :
آرزوهای ناشدنی داشتن، خصلت مردمان احمق است
الأَمانیُّ شیمَهُ الحَمقی
عیون الحکم والمواعظ : ص 39
03
ص: 417
حدیث شماره :418
امام علی علیه السلام :
راضی باش، تا به آسایش دست یابی
اِرضَ، تَستَرِحْ
میزان الحکمه ج4 ص478
05
ص: 418
حدیث شماره :419
امام علی علیه السلام :
نعمتی را به امید دست یافتن به بیشتر از آن به مخاطره میفکن
قسمتی از نامه 31 نهج البلاغه
✅ 2
09
ص: 419
حدیث شماره :420
امام علی علیه السلام :
هیچ یک از شما به استقبال روزی از عمر خویش نمی رود، مگر این که روزی از عمرش را پشت سر می گذارد.
میزان الحکمه ج8 ص124
✅ 2
10
ص: 420
حدیث شماره :421
امام علی علیه السلام:
در فریب آرزوها، عمرها به پایان می رسد
عیون الحکم و المواعظ، ص354
11
ص: 421
حدیث شماره :422
امام علی علیه السلام:
کم خوری، کرامت انسان را بیشتر و تندرستی اش را طولانی تر می سازد
مستدرک، ج16، ص214
12
ص: 422
حدیث شماره :423
امام علی علیه السلام:
سخت ترین غصّه ها از دست دادن فرصت هاست.
عیون الحکم و المواعظ، ص 122
16
ص: 423
حدیث شماره :424
امام علی علیه السلام :
روزگار، دو روز است : روزی سازگار با تو و روزی ناسازگار . اگر با تو ساز بود، سرمستی مکن و اگر ناساز بود، شکیبا باش
تحف العقول، ص95
20
ص: 424
حدیث شماره :425
امام علی علیه السلام :
درنگ کردن هنگام سرگردانی، از توفیق است.
تحف العقول، 83
22
ص: 425
حدیث شماره :426
امام علی علیه السلام :
دلهای مردمان نادان را طمعها از جا بر کنَند و آرزوها به گروگان گیرند و فریبها به بند کشند
تحف العقول، 219
23
ص: 426
حدیث شماره :427
امام علی علیه السلام: هر کس بداند که نسبت به سخن گفتنش هم مورد باز خواست قرار خواهد گرفت، پس سخن را کوتاه کند.
غررالحکم ج5 ص232
26
ص: 427
حدیث شماره :428
امام علی علیه السلام :
راستی، تو را نجات می دهد ، هرچند از آن بیمناک باشی و دروغ، تو را نابود می کند، گر چه از آن خطری برای خود حسّ نکنی
میزان الحکمه ج 6 ص177
28
ص: 428
حدیث شماره :429
امام علی علیه السلام :
چگونه لذّت عبادت را بچشد کسی که از هوی و هوس باز نمی ایستد؟
میزان الحکمه ج7 ص 29
29
ص: 429
حدیث شماره :430
امام علی علیه السلام :
دنیا برای هیچ نوشنده ای زلال نمی شود و به هیچ یاری وفا نمی کند.
عیون الحکم والمواعظ ، ص 23
30
ص: 430
حدیث شماره :431
امام علی علیه السلام:
ستودن بیش از استحقاق[کسی] چاپلوسی است و ستودن کمتر از استحقاق، ناتوانی در سخن یا حسادت است.
نهج البلاغه، حکمت 347
32
ص: 431
حدیث شماره :432
امام علی علیه السلام:
برده دیگری مباش که خداوند، تو را آزاد آفریده.
تحف العقول، ص77
33
ص: 432
حدیث شماره :433
امام علی علیه السلام:
بزرگترین مالکیت، مالکیت بر نفس است.
میزان الحکمه، ج13، ص82
34
ص: 433
حدیث شماره :434
قابل توجه همسران...
امام علی علیه السلام:
سبب دشمنی و کینه توزی، مجادله زیاد است.
میزان الحکمه، ج10، ص508
37
ص: 434
حدیث شماره :435
امام علی علیه السلام:
وقتی برای گفتار، زمان مناسبی نمی بینی، سخن مگو.
میزان الحکمه، ج3، ص358
39
ص: 435
حدیث شماره :436
امام علی علیه السلام:
دغلکار، زبانش شیرین است و دلش تلخ
میزان الحکمه، ج8، ص431
42
ص: 436
حدیث شماره :437
امام علی علیه السلام:
در دوستی با دوستت، اندازه نگه دار، چه بسا که روزی دشمنت شود؛ و در دشمنی با دشمنت، از حدّش تجاوز مکن، چه بسا که روزی دوستت گردد.
نهج البلاغه، حکمت268
43
ص: 437
حدیث شماره :438
امام علی علیه السلام:
فروتنی، انسان فروپایه را بلند مرتبه می گرداند.
تکبر، شخص بلند مرتبه را پست می کند.
میزان الحکمه، ج13، ص224
45
ص: 438
حدیث شماره :439
امام علی علیه السلام:
هرکه در طلب دنیا زیاده روی کند، فقیر از دنیا می رود.
عیون الحکم والمواعظ، ص460
46
ص: 439
حدیث شماره :440
امام علی علیه السلام :
در آغاز سردی هوا خود را از سرما حفظ کنید
و در پایان آن از آن استقبال کنید؛
زیرا سرما با بدنها همان می کند که با درختان می کند!
در آغاز [برگ درختان را] می سوزاند و در پایان می رویاند.
87
ص: 440
حدیث شماره :441
امام علی علیه السلام:
گواراترین زندگی، دور افکندن تکلفات و تشریفات است
میزان الحکمه، ج8، ص344
02
ص: 441
حدیث شماره :442
امام علی علیه السلام:
تو آنی که آسمان، نشانه عظمت توست و زمین، گواه قدرت تو و...
بحارالانوار، ج97، ص202
03
ص: 442
حدیث شماره :443
امام علی علیه السلام:
تو آنی که... در دریا، شگفتی هایت را پدید آورده ای.
بحار الانوار، ج97، ص 202
06
ص: 443
حدیث شماره :444
امام علی علیه السلام:
صبر تحقق نمی یابد، مگر آن که سختی مخالفت با عادت را تحمل کنی.
میزان الحکمه، ج6، ص 164
08
ص: 444
حدیث شماره :445
امام علی علیه السلام:
وحشتناکترین تنهایی، خودپسندی است.
میزان الحکمه، ج7، ص46
09
ص: 445
حدیث شماره :446
امام علی علیه السلام:
خویشاوندان خود را گرامی بدار، چراکه آنان بال و پر تو هستند.
غررالحکم، ج2، ص229
11
ص: 446
حدیث شماره :447
امام علی علیه السلام:
قانع باش تا عزیز گردی
میزان الحکمه، ج7، ص367
12
ص: 447
حدیث شماره :448
امام علی علیه السلام:
کار خوب انجام دهید و هیچ کار خوبی را کوچک مشمارید؛ زیرا کوچک آن هم بزرگ است و اندکش بسیار.
میزان الحکمه، ج7، ص56
13
ص: 448
حدیث شماره :449
امام علی علیه السلام:
هرکس بدون عاقبت اندیشی در کارها دست به کاری زند، خود را گرفتار سختیها و مصائب کند.
میزان الحکمه، ج3، ص52
15
ص: 449
حدیث شماره :450
مراقب الگوگیری کودکان باشیم...
امام علی علیه السلام: کمتر کسی است که خود را شبیه گروهی کند و بزودی یکی از آنها نشود.
میزان الحکمه ج5 ص476
16
ص: 450
حدیث شماره :451
امام علی علیه السلام:
قناعت، مالی است که تمام نمی شود
نهج البلاغه، حکمت 57
17
ص: 451
حدیث شماره :452
امام علی علیه السلام:
هر که به عافیت زیر دستش خشنود باشد،
از بالادست خود سلامت روزیش شود.
میزان الحکمه، ج7، ص477
19
ص: 452
حدیث شماره :453
امام علی علیه السلام:
آفت نیرومند، ناتوان شمردن دشمن است.
میزان الحکمه، ج5، ص487
20
ص: 453
حدیث شماره :454
امام علی علیه السلام:
در معرفت آدمی همین بس که...
آگاه به زمان خویش باشد
میزان الحکمه، ج1، ص 133
21
ص: 454
حدیث شماره :455
امام علی علیه السلام:
کسی که غم روزی فردا را بخورد، هرگز رستگار نشود.
میزان الحکمه، ج9، ص 238
22
ص: 455
حدیث شماره :456
امام علی علیه السلام:
سلامت زندگی، در مدارا کردن است.
عیون الحکم و المواعظ، ص 285
28
ص: 456
حدیث شماره :457
امام علی علیه السلام:
زیاد گله مکن که این کار، کینه می آورد و به نفرت می انجامد.
زیاد گله کردن از بی ادبی است،
تحف العقول، ص84
31
ص: 457
حدیث شماره :458
امام علی علیه السلام
از دوستی با احمق بپرهیز؛ زیرا او می خواهد به تو سود رساند، اما زیان می زند
میزان الحکمه، ج6، ص201
34
ص: 458
حدیث شماره :459
امام علی علیه السلام
گناه نکردن آسانتر از توبه کردن است
میزان الحکمه، ج 2 ص 136
35
ص: 459
حدیث شماره :460
امام علی علیه السلام:
هرکس به آن که لایق خوبی نیست خوبی کند،
به خوبی و احسان خود ستم کرده است.
میزان الحکمه، ج 7، ص 311
37
ص: 460
حدیث شماره :461
امام علی علیه السلام:
بی رغبتی تو نسبت به کسی که به تو راغب است، کم بختی است،
و رغبت تو به کسی که به تو بی رغبت است،[مایه]خواری نفس است.
نهج البلاغه، حکمت 451
38
ص: 461
حدیث شماره :462
امام علی علیه السلام:
حریص در راه آن چه برایش زیان دارد، رنج می بیند.
غررالحکم،676
40
ص: 462
حدیث شماره :463
امام علی علیه السلام:
هرکس با کتاب ها آرام گیرد، هیچ آرامشی را از دست نداده است.
غررالحکم، ج 5، ص 233
41
ص: 463
حدیث شماره :464
امام علی علیه السلام:
حیا، وسیله ای به سوی همه زیبایی هاست.
بحار الانوار، ج 77، ص211
44
ص: 464
حدیث شماره :465
امام علی علیه السلام
وعده شخص بزرگوار، نقد و فوری است.
وعده شخص فرومایه باسردواندن و بهانه تراشی همراه است.
میزان الحکمه،ج13،ص248
45
ص: 465
حدیث شماره :466
امام علی علیه اسلام:
دوام عبادت، دلیل دست یافتن به خوشبختی است.
میزان الحکمه،ج5،ص303
46
ص: 466
حدیث شماره :467
امام علی علیه السلام:
هر ظرفی از آنچه در آن نهند، تنگ گردد، جز ظرف دانش که به آن گسترش یابد.
نهج البلاغه، حکمت 205
48
ص: 467
حدیث شماره :468
امام علی علیه السلام:
عصبانیت نوعی دیوانگی است، زیرا آدم عصبانی پشیمان می شود و اگر پشیمان نشود دیوانگی اش قطعی و ثابت است.
نهج البلاغه، حکمت 255
50
ص: 468
حدیث شماره :469
امام علی علیه السلام:
شستن جامه ها، غم و اندوه را می برد.
میزان الحکمه، ج 3، ص 69
52
ص: 469
حدیث شماره :470
امام علی علیه السلام
روز عدالت برای ستمگر، سخت تر از روز ستم بر ستمدیده است.
نهج البلاغه، ح 341
برخیز پهلوان
یک قطره اشک غیرت تو
از تمام مدال های جهان درخشنده تر است.
54
ص: 470
حدیث شماره :471
امام علی علیه السلام:
هرکه عنان خشم خود را رها کند، مرگش شتاب گیرد.
میزان الحکمه، ج8 ، ص443
56
ص: 471
حدیث شماره :472
امام علی علیه السلام:
آفت سخن گفتن، پرگویی است.
میزان الحکمه،ج1ص182
57
ص: 472
حدیث شماره :473
امام علی علیه السلام:
آنچه را در اوایل عمر خود از دست داده ای
در اواخر عمرت جبران کن تا در آخرتت سعادتمند گردی.
میزان الحکمه،ج12،ص333
58
ص: 473
حدیث شماره :474
امام علی علیه السلام:
مستی غفلت و فریب، دیرتر از مستی مسکرات زایل می شود.
میزان الحکمه، ج8 ، ص 368
60
ص: 474
حدیث شماره :475
امام علی علیه السلام:
اندوه، نیمی از پیری است.
تحف العقول؛ صفحه 214
61
ص: 475
حدیث شماره :476
امام علی علیه السلام:
خوراک را کم کن تا بیماری را کم کنی.
غررالحکم،ج2،ص189
62
ص: 476
حدیث شماره :477
امام علی علیه السلام:
حسود،پُر حسرت است، و گناهانش مضاعف.
میزان الحکمه،ج3ص 104
63
ص: 477
حدیث شماره :478
امام علی علیه السلام:
هرگز به دوستی با کسی که او را خوب نشناخته ای، رغبت مکن.
65
ص: 478
حدیث شماره :479
امام علی علیه السلام:
هرگاه سخنی از شخصی سر زد و تو می توانی برای آن توجیه خوبی بیابی، به آن گمان بد مبر.
زود قضاوت نکن!
69
ص: 479
حدیث شماره :480
امام علی علیه السلام:
هرکه نگاه هایش پاک باشد، ویژگی هایش نیکو شود.
70
ص: 480
حدیث شماره :481
امام علی علیه السلام:
ایمان هیچ بنده ای واقعی نیست، مگر آن گاه که به آنچه در دست خداست، بیشتر اطمینان داشته باشد تا به چیزی که در دست خود اوست.
71
ص: 481
حدیث شماره :482
امام علی علیه السلام:
در حالی که در واقع از کمترین مال برخوردار هستید،
در ظاهر بهترین حال را از خود نشان دهید.
بحار،ج75،ص8
77
ص: 482
حدیث شماره :483
امام علی علیه السلام:
هنگامی که از چیزی می ترسی،
خود را در آن بیفکن،
زیرا گاهی ترسیدن از چیزی،
از خود آن سخت تر است.
حکمت 175 نهج البلاغه
80
ص: 483
حدیث شماره :484
امام علی علیه السلام :
آبروی تو چون یخی جامد است که "درخواست" آن را قطره قطره آب می کند، پس بنگر آن را نزد چه کسی فرو می ریزی.
نهج البلاغه حکمت 346
83
ص: 484
حدیث شماره :485
امام علی علیه السلام: ای فرزند آدم! خودت وصیّ خود باش و درباره دارایی خود، آنگونه عمل کن که می خواهی پس از تو با آن، آنگونه عمل کنند.
نهج البلاغه، حکمت 246
000
ص: 485
حدیث شماره :486
حرکت زیبای شهروند قمی
برای خیرات از میوه های فصل استفاده کنیم
هستند کسانی که هوس میوه ای میکنند وتوان خریدندارند
امام علی علیه السلام :به تأخیرانداختن احسان،از عادت کریمان نیست.غرر الحکم: 7489
001
ص: 486
حدیث شماره :487
امام علی علیه السلام: از بدگمانی بپرهیز؛ زیرا بدگمانی عبادت را تباه می سازد.
میزان الحکمه، ج6، ص571
002
ص: 487
حدیث شماره :488
امام علی علیه السلام: سه خصلت موجب جلب محبّت می شود: خوش خویی، ملایمت و فروتنی.
میزان الحکمه ج2 ص413
003
ص: 488
حدیث شماره :489
امام علی علیه السلام: کوچ کردن نزدیک است.
حکمت 187نهج البلاغه
004
ص: 489
حدیث شماره :490
امام علی علیه السلام: اندیشه پیر در نزد من از تلاش جوان خوشایندتر است.
حکمت 86نهج البلاغه
005
ص: 490
حدیث شماره :491
امام علی علیه السلام:
امروز تنها عید کسی است که خداوند روزه اش را پذیرفته و شب زنده داری اش را سپاس گزارده است.
عید سعید فطر مبارک
013
ص: 491
حدیث شماره :492
امام علی علیه السلام
امروز روزی است که خداوند آن را برای شما عید قرار داد و شما را نیز شایسته آن ساخت ؛ پس به یاد خدا باشید تا او نیز به یاد شما باشد...
کتاب من لایحضره الفقیه، ج 1، ص 517
026
ص: 492
حدیث شماره :493
امام علی علیه السلام:
امروز تنها عید کسی است که خداوند روزه اش را پذیرفته و شب زنده داری اش را سپاس گزارده است.
نهج البلاغه، حکمت 428
عیدتون مبارک
028
ص: 493
حدیث شماره :494
امام علی علیه السلام: شکیبایی، شجاعت است.
میزان الحکمه، ج6، ص145
033
ص: 494
حدیث شماره :495
امام علی علیه السلام: چون عقل کامل گردد، سخن اندک شود.
حکمت 71 نهج البلاغه
039
ص: 495
حدیث شماره :496
امام علی علیه السلام: اگر به آن چه که می خواستی نرسیدی ، از آنچه هستی نگران مباش.
حکمت 69 نهج البلاغه
040
ص: 496
حدیث شماره :497
امام علی علیه السلام: عفّت ورزیدن زینت فقر ، و شکر گزاری زینت بی نیازی است.
حکمت 68 نهج البلاغه
041
ص: 497
حدیث شماره :498
امام علی علیه السلام: از بخشش اندک شرم مدار که محروم کردن، از آن کمتر است.
حکمت 67 نهج البلاغه
042
ص: 498
حدیث شماره :499
امام علی علیه السلام : سرگرم کاری که تو را به کار نیاید، مباش.
غررالحکم، ص625
ان شاءالله از باقی مانده ماه رمضان بهترین بهره ها را ببریم، مخصوصا از شب و روز بیست و سوم این ماه عزیز...
045
ص: 499
حدیث شماره :500
من بمیرم اینچنین فرقش دو تا افتاده بود
ابروان متصل از هم سوا افتاده بود
مُهر محراب علی فردا شهادت میدهد
کِی علی از مسجد و منبر جدا افتاده بود!
شهادت امام علی علیه السلام تسلیت باد
048
ص: 500
حدیث شماره :501
امام علی علیه السلام فرمودند:
کُلُّ اَمْر ذی بال لَمْ یُذْکَرْ فیهِ اسْمُ اللهِ فَهُوَ اَبْتَرُ
هر کار دارای اهمیّتی که بدون یاد خدا آغاز گردد، به سرانجام نمی رسد.
بحار الانوار، ج 73، صفحه 305
049
ص: 501
حدیث شماره :502
شد کشته بمحراب عبادت حیدر
هر دیده بحال مرتضی می گرید
با گفتن "قد قتل" ز جبریل امین
در خلد برین خیر نساء می گرید
شهادت امام علی علیه السلام تسلیت باد
050
ص: 502
حدیث شماره :503
پیشانی عدل و عدالت را شکستند
آن دسته ای که با علی پیمان ببستند
معصوم را دیدی که مظلومانه کشتند
در سجده گاهی ناجوانمردانه کشتند
شهادت امام علی علیه السلام تسلیت باد
051
ص: 503
حدیث شماره :504
امام علی علیه السلام فرمودند:
زاهد واقعی در جهان آن کس است که اموال حرام نیروی مقاومت او را در هم نشکند و حلال او را از یاد خدا و وظیفه سپاسگزاری باز ندارد.
از کتاب تحف العقول
057
ص: 504
حدیث شماره :505
امام علی علیه السلام فرمودند:
آن روز که همه چیز با هم ازدواج کردند «تنبلی» و «ناتوانی» به هم آمیخته و از آن دو فرزنی به نام «فقر و تنگدستی» متولد شد!
بحارالأنوار، جلد 78، صفحه 59
065
ص: 505
حدیث شماره :506
امام علی علیه السلام: صبر تحقّق نمی یابد، مگر آن که سختی مخالفت با عادت را تحمّل کنی.
میزان الحکمه، ج6، ص164
080
ص: 506
حدیث شماره :507
امام علی علیه السلام: از دست دادن حاجت بهتر از درخواست کردن از نا اهل است.
حکمت 66 نهج البلاغه
084
ص: 507
حدیث شماره :508
امام علی علیه السلام: از دست دادن دوستان غربت است.
حکمت 65 نهج البلاغه
085
ص: 508
حدیث شماره :509
امام علی علیه السلام : هنگامی که نزد دانشمندی می نشینی ، برای شنیدن حریصتر از گفتن باش و خوب گوش دادن را مانند خوب گفتن یاد بگیر و سخن کسی را قطع مکن.
علم و حکمت ج1 ص340
123
ص: 509
حدیث شماره :510
امام علی علیه السلام : قدرت، خردمند را به افراط کاری نمی کشاند.
میزان الحکمه ج7، ص521
130
ص: 510
حدیث شماره :511
امام علی علیه السلام: خوب یاری رساندن به دوست، در تنگنا آشکار می شود.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص424 ، ح9732
133
ص: 511
حدیث شماره :512
امام علی علیه السلام: بردباری، خود، ایل و قبیله ای است.
نهج البلاغه، حکمت 418
150
ص: 512
حدیث شماره :513
امام علی علیه السلام : هر که درونش با ظاهرش یکسان و رفتارش با گفتارش موافق باشد، اوست که امانت را ادا کرده و عدالتش استوار گردیده است.
غررالحکم، ح8656
155
ص: 513
حدیث شماره :514
امام علی علیه السلام: آن که تو را هشدار داد، چون کسی است که مژده داد.
حکمت 59 نهج البلاغه
156
ص: 514
حدیث شماره :515
امام علی علیه السلام: بدان که هر چه از دنیا بیش از کفایت فراهم می کنی،آن را برای غیر خود ذخیره می نمایی.
الخصال: 16/ 58
157
ص: 515
حدیث شماره :516
امام علی علیه السلام: از همنشینی با بدان بپرهیز، زیرا او همنشین خود را هلاک می کند و یار خود راتباه می سازد.
غررالحکم2599
158
ص: 516
حدیث شماره :517
امام علی علیه السلام : ثروت، ریشه ی شهوت هاست.
نهج البلاغه، حکمت58
159
ص: 517
حدیث شماره :518
امام علی علیه السلام خطاب به خداوند: تو آنی که آسمان، نشانه عظمت توست و زمین، گواه قدرت تو، و در دریا، شگفتی هایت را پدید آورده ای.
دانشنامه قرآن و حدیث ج11، ص 254
160
ص: 518
حدیث شماره :519
امام علی علیه السلام: قناعت، ثروتی است پایان ناپذیر.
حکمت 57 نهج البلاغه
166
ص: 519
حدیث شماره :520
امام علی علیه السلام: سخت گیری اخلاق را فاسد، آسان گیری روزی ها را فراوان می کند.
غررالحکم، ح802 و 803
167
ص: 520
حدیث شماره :521
امام علی علیه السلام : روشنایی دل از حلال خوری است.
المواعظ العددیّه : ص 58
170
ص: 521
حدیث شماره :522
امام علی علیه السلام: عیب تو تا آن گاه که روزگار با تو هماهنگ باشد ، پنهان است.
حکمت 51 نهج البلاغه
171
ص: 522
حدیث شماره :523
امام علی علیه السلام: دل های مردم گریزان است ، به کسی روی آورند که خوشرویی کند.
حکمت 50 نهج البلاغه
174
ص: 523
حدیث شماره :524
امام علی علیه السلام: عمل مستحب، انسان را به خدا نزدیک نمی گرداند، اگر به واجب زیان رساند.
حکمت 39، نهج البلاغه
176
ص: 524
حدیث شماره :525
حکمت 38 نهج البلاغه، خوبی ها و هشدارهای بسیار آموزنده ی امام علی علیه السلام خطاب به امام حسن علیه السلام
177
ص: 525
حدیث شماره :526
امام علی علیه السلام: نگاه کردن به بخیل سنگدلی می آورد.
میزان الحکمه ج1،ص506
النَّظرُ إلَی البخیلِ یُقسِی القلبَ
184
ص: 526
حدیث شماره :527
امام علی علیه السلام : دنیا ، شیرین است ؛ شیرینی [ ِ دنیا ] برای کسی است که فریفته آن شود.
الاحتجاج:ج1 ص397 ح83
185
ص: 527
حدیث شماره :528
امام علی علیه السلام: کسی که آرزوهایش طولانی است کردارش نیز ناپسند است.
حکمت 36 نهج البلاغه
187
ص: 528
حدیث شماره :529
امام علی علیه السلام: بهترین بی نیازی ، ترک آرزوهاست.
حکمت 34 نهج البلاغه
188
ص: 529
حدیث شماره :530
امام علی علیه السلام: بخشنده باش اما زیاده روی نکن ، در زندگی حسابگر باش اما سخت گیر مباش.
حکمت 33 نهج البلاغه
189
ص: 530
حدیث شماره :531
امام علی علیه السلام: نیکو کار، از کار نیک بهتر و بدکار از کار بد بدتر است.
حکمت 32 نهج البلاغه
190
ص: 531
حدیث شماره :532
امام علی علیه السلام: برترین زهد ، پنهان داشت زهد است!
حکمت 28 نهج البلاغه
خوب رو حدیث فکر کنید، ظاهرا حدیث مطلب ساده ای داره ولی در واقع خیلی عمیقه
191
ص: 532
حدیث شماره :533
امام علی علیه السلام: کسی که چیزی را در دل پنهان نکرد جز آن که در لغزش های زبان و رنگ رخسارش ، آشکار خواهد گشت.
حکمت 26 نهج البلاغه
192
ص: 533
حدیث شماره :534
امام علی علیه السلام : ای فرزند آدم! زمانی که خدا را می بینی که انواع نعمت ها را به تو می رساند تو در حالی که معصیت کاری، بترس.
حکمت 25 نهج البلاغه
225
ص: 534
حدیث شماره :535
امام علی علیه السلام : از کفّاره گناهان بزرگ ، به فریاد مردم رسیدن، و آرام کردن مصیبت دیدگان است.
حکمت 24 نهج البلاغه
226
ص: 535
حدیث شماره :536
امام علی علیه السلام : کسی که کردارش او را به جایی نرساند، افتخارات خاندانش او را به جایی نخواهد رسانید.
حکمت 23 نهج البلاغه
227
ص: 536
حدیث شماره :537
امام علی علیه السلام:
ای جوانان! آبرویتان را با ادب و دینتان را با دانش حفظ کنید.
تاریخ یعقوبی ، ج 2، ص 210
231
ص: 537
حدیث شماره :538
امام علی علیه السلام:
درباره آیه سهم خود را از دنیا فراموش مکن: [یعنی] سلامتی، توانایی، فرصت،جوانی و شادابی ات را فراموش مکن، تا با آنها، آخرت را به دست آوری.
امالی صدوق، ص 299
233
ص: 538
حدیث شماره :539
امام علی علیه السّلام:
دو نعمت است که ارزش آنها را نمی دانند مگر کسی که آنها را از دست داده باشد: جوانی و تندرستی.
شرح آقا جمال الدین خوانساری بر غرر الحکم و درر الحکم ج4 ، ص 183
238
ص: 539
حدیث شماره :540
امام علی علیه السلام : هرگاه یکی از شما از چیزی که نمی داند ، پرسیده شود ، از گفتن «نمی دانم» خجالت نکشد
دانش نامه عقاید اسلامی جلد سوّم
محمّد محمّدی ری شهری، صفحه 276
240
ص: 540
حدیث شماره :541
امام علی علیه السلام : انصاف، مایه آسایش است. میزان الحکمه12ص225
آیا این انصافه که وقتی جنسی نمونه خوبه ایرانیش هست از نمونه های خارجی خریداری کنیم؟
250
ص: 541
حدیث شماره :542
امام علی علیه السلام: روزیِ مردم قسمت شده است و حریص محروم می ماند و تلاشش بی فایده اشت.
غررالحکم، باب حرص
255
ص: 542
حدیث شماره :543
ای امام علی دوم من
ای امام چهارم دنیا
مرد شب زنده دارِ سجاده
مرد محراب، التماس دعا
ولادت امام سجّاد علیه السلام مبارک
261
ص: 543
حدیث شماره :544
امام علی علیه السلام: خوشا به حال آن کس که عیب خودش، او را از پرداختن به عیب های مردم بازدارد.
نهج البلاغهف خطبه 176
293
ص: 544
حدیث شماره :545
امام علی علیه السلام: از لغزش جوانمردان در گذرید، زیرا جوانمردی نمی لغزد جز آن که دست خدا او را بلند مرتبه می سازد.
حکمت 20 نهج البلاغه
296
ص: 545
